Wzorzec Jamnika
Pochodzenie: Niemcy
Data publikacji obowiązującego standardu: 09.05.2001
Użytkowość: pies myśliwski do polowań na i pod ziemią.
Klasyfikacja FCI: Grupa IV JAMNIKI. Rasa objęta obowiązkiem pracy.
Określenie objęta obowiązkiem pracy oznacza, że na wystawach psów rasowych jest organizowana dla jamników klasa użytkowa, oraz że do uzyskania tytułu Międzynarodowego Championa Piękności konieczne jest oprócz wniosków CACIB uzyskanie dyplomu z konkursów pracy psów myśliwskich.
KRÓTKI RYS HISTORYCZNY: Jamnik (nazwa oryginalna: Dachshund, Dackel lub Teckel) znany jest od średniowiecza. Jego rodowód wywodzi się od psów gończych, które były wykorzystywane do pracy na i pod ziemią. Z tych krótkonożnych psów ukształtował się dzisiejszy jamnik, który jest wszechstronnym użytkowym psem myśliwskim. Znakomicie sprawdza się jako pies norujący, ale także jako pies gończy i tropiący.
Najstarszym Klubem Jamnika jest Deutsche Teckelklub e.V. założony w 1888 r. Jamnik od lat jest hodowany w trzech odmianach wielkości (standard, miniatura i króliczy) oraz w trzech odmianach włosa (krótkowłosy, długowłosy i szorstkowłosy).
Welt Union Tekel (światowa Unia Jamnika) uznaje Klub Jamnika w Niemczech powstały w roku 1888 jako najstarszy, ale istnieją udokumentowane przekazy o utworzonych wcześniej klubach tej rasy w Europie np. w roku 1881 powstał The Dachshund Club w Wielkiej Brytanii.
WRAŻENIE OGÓLNE: niski, krótkonożny, o wydłużonej, ale zwartej sylwetce, bardzo dobrze umięśniony, głowa wysoko noszona z bystrym wyrazem pyska. Wyraźnie zaznaczone piętno płci. Pomimo stosunkowo długiego ciała i krótkich kończyn bardzo ruchliwy i zwinny.
Wrażenie ogólne jest bardzo ważne przy ocenie psa. To ono w dużym stopniu decyduje o przyznanej ocenie. Jamnik powinien być psem niskim o wydłużonej sylwetce, przy tym zwinnym i ruchliwym. Wyraz głowy, ale także cała postawa powinny przedstawiać go jako psa dumnego i pewnego siebie. Nie może być zbyt ciężki, ani zbyt lekki. Kondycja powinna raczej mieć wpływ na przyznanie lokat czy wniosków i tytułów, niż na ocenę. Brak odpowiedniego wyrazu płci powinien mieć odzwierciedlenie w przyznawanej ocenie.
PROPORCJE: Przy odległości od podłoża do najniższego punktu klatki piersiowej równej około 1/3 wysokości w kłębie, stosunek wysokości do długości powinien wynosić 1 do 1,7-1,8.
Wykonanie prawidłowego pomiaru podczas wystawy, bez dostępu do specjalistycznych przyrządów jest prawie niemożliwe.
Podobne proporcje muszą zachować wszystkie jamniki bez względu na wielkość i rodzaj włosa. Jednakowo wadliwa jest sylwetka wysokonożna i skrócona, oraz zbyt niska i długa.
ZACHOWANIE/CHARAKTER: Z natury przyjacielski, nie jest tchórzliwy, ani agresywny, o zrównoważonym temperamencie, wytrwały, obdarzony dobrym węchem, zwinny pies myśliwski.
Z natury odważny bywa chimeryczny, np. złe warunki pogodowe mogą popsuć dobre samopoczucie jamnika, ale nigdy nie może on być tchórzliwy lub agresywny w stosunku do ludzi jak i psów. Odwaga, spryt, upór i ciętość czynią go doskonałym psem myśliwskim. Niczym nieuzasadniona tchórzliwość czy agresja mogą spowodować dyskwalifikację.
GŁOWA:Wydłużona, widziana z góry i z boku równomiernie zwężająca się, jednak nie spiczasta. Łuki brwiowe wyraźnie zaznaczone.
Chrząstka nosa i nos długie i wąskie.
Mózgoczaszka:
Czaszka: raczej płaska, łagodnie przechodząca w lekko wysklepiony grzbiet nosa.
Stop: nieznacznie zaznaczony.
Trzewioczaszka:
Trufla nosa: dobrze rozwinięta.
Kufa: długa, dostatecznie szeroka i mocna. Daleko, aż do wysokości oczu rozwierający się pysk.
Uzębienie: szczęka i żuchwa dobrze rozwinięte. Zgryz nożycowy, równy i ściśle zamknięty. Idealne uzębienie 42 zęby odpowiednich kształtów, z mocnymi, dokładnie ciasno za siebie zachodzącymi kłami.
Kompletne uzębienie psa (M - zęby trzonowe, P - zęby przedtrzonowe, C - kły, I - siekacze)
Zgryz nożycowy (prawidłowy)
Zgryz cęgowy (nieprawidłowy)
Zgryz kulisowy (nieprawidłowy)
Zgryz krzyżowy (nieprawidłowy)
Przodozgryz (nieprawidłowy)
Tyłozgryz (nieprawidłowy)
Fafle: ciasno przylegające, dobrze przykrywają żuchwę.
Oczy: średniej wielkości, owalne, dobrze rozstawione, o przejrzystym, bystrym i przyjacielskim wyrazie, spojrzenie nie może być przenikliwe. Kolor błyszczący ciemnobrązowy, przy wszystkich kolorach sierści psa. Oczy porcelanowe, rybie lub perłowe są dopuszczalne u psów marmurkowych, ale nie pożądane.
Uszy: osadzone wysoko, skierowane nie zbyt mocno do przodu, wystarczająco, lecz nie przesadnie długie, zaokrąglone na końcach. Ruchliwe, ale przednią krawędzią przylegają do boków głowy.
Głowa długa, raczej wąska. Stosunek długości czaszki do długości kufy powinien wynosić przynajmniej 1 do 1, ale pożądana jest nieznacznie dłuższa kufa. Stop słabo zaznaczony, jednak całkowity jego brak jest wadą. Preferowany jest rzymski nos, dobry jest nos prosty, ale nigdy wklęsły, zadarty. Istnieją nieznaczne różnice w budowie głów u jamników o różnych rodzajach włosa. Są to cechy poszczególnych odmian. Głowy u jamników miniaturowych i króliczych nie mogą posiadać cech karłowatości.
Czaszka jest płaska, kość potyliczna ledwo widoczna. Kufa nie może być spiczasta. Powinna być na tyle szeroka, aby w szczęce i w żuchwie mogło swobodnie zmieścić się 6 siekaczy.
Z zapisu we wzorcu wynika, że pożądane jest kompletne uzębienie. Jednak dopuszczalne są następujące braki i wady w uzębieniu, które nie wpływają na obniżenie oceny:
- brak M3 ( te zęby nie są brane pod uwagę, nie liczymy ich)
- brak 1 lub 2 P1
- podwójne P1
Braki, które wpływają na obniżenie oceny:
- brak 1 x P2 (jeżeli są wszystkie pozostałe zęby, za wyjątkiem M3)
Brak jakiegokolwiek innego zęba powoduje dyskwalifikację.
Wymagany jest zgryz nożycowy, zgryz cęgowy wpływa na obniżenie oceny, każdy inny powoduje dyskwalkifikację. Dyskwalifikację powodują również źle ustawione kły, np. wbijające się w podniebienie.
Uwaga! U psów, które ukończyły 4 lata lub starszych może wystąpić zgryz cęgowy na skutek starcia siekaczy. Nie ma to wpływu na przyznanie oceny.
Fafle suche nie mogą być ciężkie i opadające, ich kolor jest odpowiedni do umaszczenia.
Pigmentacja oczu zależna jest od koloru sierści, niemniej im ciemniejsze oko tym lepiej dla oceny psa. Oczy niebieskie dopuszczalne tylko przy umaszczeniu marmurkowym. Również pigmentacja powiek dostosowana jest do umaszczenia.
Entropium i ektropium (u jamników rzadko spotykane) są wadami dyskwalifikującymi.
Uszy prawidłowo osadzone są na linii płaskiej czaszki lub nieco poniżej. Nigdy poniżej linii oka. Ucho jamnika pracuje (reaguje na bodźce zewnętrzne, uzewnętrznia jego nastrój) dlatego nie przylega przez cały czas do głowy. Jednak uszy stale odstające, a także za wysoko lub za nisko osadzone stanowią wady. Wadliwy może być również kształt ucha np. ucho pofałdowane, zwinięte, spiczaste, zbyt okrągłe lub wąskie.
SZYJA: Dostatecznie długa, muskularna, swobodnie i wysoko noszona, skóra podgardla dobrze przylegająca, lekko wypukły kark.
Szyja nie może być zbyt krótka, ani zbyt długa. W obu przypadkach będzie psuła opisywane wcześniej wrażenie ogólne. Skóra powinna być sucha, jednak u prawidłowo zbudowanego jamnika występuje minimalne podgardle.
TUŁÓW:
Linia górna: harmonijnie przechodząca od kłębu do lekko opadającego zadu.
Kłąb: zaznaczony.
Grzbiet: od wysokiego kłębu poprzez kręgi piersiowe prosty lub lekko opadający ku tyłowi. Silnie i dobrze umięśniony.
Lędźwie: silnie umięśnione, dostatecznie długie.
Zad: szeroki, dostatecznie długi, lekko opadający.
Klatka piersiowa: wyraźnie zaznaczona rękojeść mostka, który jest tak daleko wysunięty do przodu, że z obu stron powstają lekkie wgłębienia. Klatka piersiowa widziana z przodu owalna, z góry i z boków pojemna, zapewnia dobry rozwój sercu i płucom. Przy dobrej długości i kątowaniu łopatki i ramienia, przednia kończyna widziana z boku pokrywa najniższy punkt klatki piersiowej.
Linia dolna: lekko podciągnięta.
Kłąb powinien być wyraźnie zaznaczony, przy jego ocenie należy wziąć pod uwagę wiek i płeć jamnika.
Grzbiet długi, prosty lub lekko opadający, stabilny. Grzbiet łękowaty i karpiowaty stanowią wadę, której ocena jest zależna od stopnia nasilenia błędu. Lekka wypukłość w lędźwiach jest dopuszczalna. Zad zbyt mocno opadający powinien mieć wpływ na obniżenie oceny.
Przy ocenie klatki piersiowej wpływ na ocenę mają następujące wady: słabe przedpiersie, skrócony mostek, krótkie ożebrowanie, zbyt płaska lub beczkowato ukształtowana klatka piersiowa. Dyskwalifikację powoduje krótki lub ekstremalnie wygięty ku górze mostek.
Linia brzucha lekko podciągnięta, ale nigdy podkasana. Mocne podkasanie wpływa na obniżenie oceny.
Grzbiet łękowaty (nieprawidłowy)
Grzbiet karpiowaty (nieprawidłowy)
Linia grzbietu załamana za łopatkami (nieprawidłowa)
Wzniesiona linia grzbietu (nieprawidłowa)
Opadający (ścięty) zad (nieprawidłowy)
Skrócony i podwinięty mostek (nieprawidłowy)
OGON: osadzony nie za wysoko, noszony na wysokości linii grzbietu, tak żeby stanowił jej przedłużenie. Koniec ogona (około jednej trzeciej długości) może być nieznacznie zakręcony.
Przy ocenie ogona należy zwrócić większą uwagę na sposób jego osadzenia niż noszenia. Zbyt nisko lub zbyt wysoko osadzony ogon stanowią wadę. Natomiast sposób noszenia jest często wykładnią nastroju psa, noszony wesoło, buńczucznie zadarty lub smętnie opuszczony nie dodaje uroku, ale nie stanowi błędu. Wadą dyskwalifikującą są wszelkie złamania, zrośnięcia i inne deformacje ogona.
Za wysoko osadzony ogon (nieprawidłowy)
Za nisko osadzony ogon (nieprawidłowy)
Zrośnięcia, przełamania kręgów ogonowych (wady dyskwalifikujące)
Zrośnięcia, przełamania kręgów ogonowych (wady dyskwalifikujące)
KOŃCZYNY
KOŃCZYNY PRZEDNIE:
Ogólnie: silnie umięśnione, widziane z przodu suche, prosto stawiane, mocna kość, łapy ustawione do przodu.
Łopatka: plastycznie umięśniona. Długa, ukośnie ustawiona, mocno przylegająca do klatki piersiowej.
Ramię: tej samej długości jak łopatka, ustawione do niej pod kątem prostym, grubokościste i dobrze umięśnione, przylega do żeber, ale swobodnie się porusza.
Łokieć: ani nie odstający, ani nie za mocno przylegający.
Przedramię: krótkie, jednak tak długie, że prześwit wynosi około jednej trzeciej wysokości psa. Możliwie proste.
Nadgarstek: stawy nadgarstkowe są ustawione nieco bliżej siebie niż stawy barkowe.
śródręcze: widziane z boku nie powinno być ani zbyt strome, ani rażąco wysunięte do przodu.
Łapa przednia: palce ciasno przylegające do siebie, dobrze wysklepione, silne, z krótkimi, mocnymi pazurami. Pierwszy palec nie pełni żadnej funkcji, jednak nie powinien być usunięty.
Kończyny przednie powinny być mocne, równoległe, ze zwartą łapą. Wpływ na prawidłową budowę kończyn przednich ma długość i odpowiednie ustawienie łopatki i ramienia. Strome kończyny przednie muszą mieć wpływ na obniżenie oceny. Bardzo luźna łopatka stanowi błąd dyskwalifikujący.
Błędy w budowie dolnej części kończyn przednich będą powodować złe ustawienie łap (na zewnątrz lub do wewnątrz) i powinny wpływać na obniżenie oceny, podobnie jak mocno rozwarte i słabo wysklepione palce. Wadą dyskwalifikującą jest koziniec, czyli ugięcie do przodu w stawach nadgarstkowych.
W oryginale wzorca pierwszy palec zwany jest wedle starej tradycji piątym, jest to jednak niezgodne z nomenklaturą morfologiczną kręgowców, w której palce numerowane są od strony medialnej (środkowej) do lateralnej (bocznej).
Prawidłowa postawa i kątowanie kończyn
Prawidłowa postawa i kątowanie kończyn
Zbieżne łapy (nieprawidłowe)
Zbieżne stawy nadgarstkowe (nieprawidłowe)
Koziniec (nieprawidłowe)
KOŃCZYNY TYLNE:
Ogólnie: mocno umięśnione, w dobrych proporcjach do przednich kończyn. Kolano i staw skokowy głęboko ukątowany, kończyny tylne równoległe, ani za wąsko, ani za szeroko ustawione.
Udo: powinno być dobrej długości i mocno umięśnione.
Staw kolanowy: szeroki i silny, głęboko ukątowany.
Podudzie: krótkie, ustawione pod kątem prostym do kości udowej, dobrze umięśnione.
Staw skokowy: mocny i dobrze ukątowany.
śródstopie: relatywnie długie, przeciwległe do podudzia, ustawione lekko do przodu.
Łapa tylna: cztery ciasno przylegające palce, dobrze wysklepione. Pies stąpa całkowicie oparty na silnych palcach.
Kończyny tylne muszą być dobrze umięśnione, ustawione równolegle i relatywnie szeroko. Widziane z boku głęboko ukątowane, staw skokowy i palce stopy powinny znajdować się po za kością kulszową. Za zdecydowanie wadliwe należy uznać postawę krowią, beczkowatą oraz podsiebne ustawienie kończyn. Wady te powodują obniżenie oceny.
Beczkowate kończyny tylne (nieprawidłowe)
Krowia postawa kończyn tylnych (nieprawidłowe)
RUCH: Porusza się płynnie, energicznie, z rozmachem, daleko i swobodnie wyrzucając kończyny. Podczas ruchu linia grzbietu jest stabilna. Ogon powinien stanowić harmonijne przedłużenie linii grzbietu, w ruchu noszony lekko opuszczony. Akcja przednich i tylnych kończyn równoległa.
Ruch jest jednym z ważniejszych elementów oceny psa. Kończyny prowadzone nierównolegle, odstawiane na zewnątrz lub stawiane do wewnątrz, ruch mało wydajny, ociężały, nieskoordynowany muszą mieć wpływ na przyznawaną ocenę.
Prawidłowy ruch jamnika
Kończyny stawiane szeroko (nieprawidłowe)
Kończyny stawiane wąsko - zbieżnie (nieprawidłowe)
SKÓRA: ciasno przylegająca.
OWŁOSIENIE:
WŁOS KRÓTKI
Sierść:krótka, gęsta, błyszcząca, przylegająca, mocna i twarda, bez łysin.
Ogon: cienki, dokładnie pokryty włosem, ale nie za obficie. Trochę dłuższy, szczeciniasty włos na spodniej stronie ogona nie stanowi wady.
Czasami na górnej części szyi i głowie może wystąpić tzw. ridge, czyli włos ułożony w przeciwnym kierunku tzw. wicherek , nie jest to wadą.
Natomiast istotną wadą wpływającą na przyznaną ocenę są braki owłosienia występujące najczęściej na uszach, spodzie szyi, przedpiersiu i podbrzuszu. Wadą są również skórzaste uszy i braki owłosienia na ogonie.
Umaszczenia:
a) jednokolorowe: rude, rudo-żółte, żółte, kolory czyste lub z czarnym nalotem (przesianiem). Preferowane są czyste, mocno wysycone kolory, rudo-brązowy jest wyżej ceniony niż rudo-żółty i rudy. Należy tu zakwalifikować także kolory ze znaczną przewagą przesiania. Niewielkie białe znaczenia są dopuszczalne w kilku małych plamkach, ale niepożądane. Nos i pazury czarne, brązowe dopuszczalne, ale niepożądane.
b) dwukolorowe: głęboki czarny lub brązowy (czekoladowy) z rdzawo- brązowymi lub żółtymi podpaleniami nad oczami, po obu stronach kufy, na żuchwie, na wewnętrznych krawędziach uszu, na przedpiersiu, na kończynach, przy odbycie i około jednej trzeciej do połowy długości ogona. Nos i pazury u czarnych psów czarne, u czekoladowych brązowe lub czarne. Białe znaczenia nie są pożądane, ale małe plamki nie dyskwalifikują. Za mocno rozlane podpalanie jest niepożądane.
c) marmurkowe (tygrysie, pręgowane): tło jest zawsze ciemniejsze (czarne, rude lub szare). Pożądane są nieregularne szare lub beżowe plamy (niepożądane są duże łaty). Nie może przeważać ani ciemny ani jasny kolor. Jamniki pręgowane na rudym lub żółtym tle mają ciemniejsze pręgi. Nos i pazury jak u jedno- i dwukolorowych.
Z wzorca został usunięty podpunkt „d) inne kolory: wszystkie wcześniej nie wymienione . Każdy kolor nie opisany powyżej powoduje dyskwalifikację. Umaszczenie dzicze u jamników krótkowłosych jest niedopuszczalne. Dopuszczalne są małe białe znaczenia na przedpiersiu, duże białe łaty w innych miejscach powodują dyskwalifikację.
WŁOS SZORSTKI
Sierść: za wyjątkiem kufy, brwi i uszu włos szorstki z podszerstkiem, przylegający na całym ciele. Na kufie wyraźnie zaznaczona broda. Krzaczaste brwi. Na uszach włos krótszy niż na całym ciele, prawie gładki. Ogon dobrze i równomiernie pokryty ciasno przylegającym włosem.
Włos szorstki nie może być strzyżony, natomiast dla polepszenia szaty i ogólnego wizerunku może być trymowany. Strzyżenie ma wpływ na obniżenie oceny.
Niedopuszczalny jest jamnik szorstkowłosy o wyglądzie krótkowłosego, bez brody i brwi.
Umaszczenia: najczęściej od jasno do ciemnodziczego, inne kolory takie same jak u krótkowłosych wymienione w punktach od a. do c.
WŁOS DŁUGI
Sierść: włos prosty, błyszczący z podszerstkiem, przylegający, na szyi i podbrzuszu przedłużony, na uszach zwisający, na kończynach tworzy jednakowej długości pióro, najdłuższy jest na ogonie, gdzie tworzy pełną chorągiew.
Sierść za krótka i jednakowej długości na całym ciele wyklucza ocenę doskonałą. Podobnie zbyt obfity włos, gdy na grzbiecie tworzy się przedziałek, włos pofalowany, szczecinowaty. Jamniki długowłose mogą również być trymowane.
Umaszczenia: takie jak u krótkowłosych wymienione w punktach od a do c.
WIELKOŚĆ I CIĘŻAR:
Jamniki standardowe: obwód klatki piersiowej powyżej 35 cm, górna granica ciężaru ciała ok. 9,0 kg.
Jamniki miniaturowe: obwód klatki piersiowej od 30 do 35 cm, mierzonej w wieku co najmniej 15 miesięcy.
Jamniki królicze: obwód klatki piersiowej do 30 cm, mierzonej w wieku co najmniej 15 miesięcy.
Przed dokonaniem pomiarów należy ocenić kondycję jamnika. W praktyce oznacza to, że powinno się odstąpić od mierzenia i ważenia psów za grubych czy za chudych i zaproponować właścicielowi ponowne przedstawienie psa w odpowiedniej kondycji.
Obwód klatki piersiowej mierzymy w jej najszerszym miejscu. Dopuszczalne jest przekroczenie obwodu do 2 cm. (Tolerancja ta nie dotyczy pomiarów na przeglądach kwalifikacyjnych)
Ciężar jamnika nie powinien przekroczyć 10,0 kg.
WADY: Wszystkie odstępstwa od wcześniej podanych punktów stanowią błąd, którego ocena powinna być zależna od stopnia odchylenia od podanych tu norm.
M3 podczas oceny nie są brane pod uwagę. Brak 2xP1 nie jest błędem. Jako błąd jest oceniany brak 1xP2, kiedy poza M3 nie brakuje żadnych innych zębów. Podobnie za błąd uznawane jest odstępstwo od zgryzu nożycowego np. zgryz cęgowy.
CIĘŻKIE WADY:
- Cherlawe, wysokonożne lub ciągnące tułów po ziemi.
- Inne braki uzębienia niż te wymienione jako wady.
- Oczy porcelanowe u psów o innym umaszczeniu niż marmurkowe.
- Spiczaste i bardzo pofałdowane uszy.
- Tułów zawieszony pomiędzy łopatkami.
- Grzbiet karpiowaty lub łękowaty.
- Słabe lędźwie.
- Silnie przebudowany zad (zad jest wyższy niż kłąb).
- Słaba klatka piersiowa.
- Podciągnięta linia brzucha jak u chartów.
- Słabe kątowanie przednich i tylnych kończyn.
- Wąskie, nieumięśnione kończyny tylne.
- Postawa krowia lub beczkowata.
- Łapy wykręcone do wewnątrz lub za bardzo na zewnątrz.
- Rozstawione palce.
- Poruszające się ociężale, nieporadnie, kaczym chodem.
BŁĘDY OWŁOSIENIA:
Jamniki krótkowłose
- Włos za cienki, za rzadki, nieowłosione miejsca za uszami (uszy skórzaste) i inne łysiny.
- Włos za gruby i za długi.
- Szczotka na ogonie.
- Ogon nieowłosiony na całej długości lub miejscami.
Jamniki szorstkowłose
- Włos miękki, bez względu na to, czy jest on krótki, czy długi.
- Długi i zmierzwiony, na całym ciele rosnący w różnych kierunkach.
- Lokowany, falujący.
- Miękki włos na głowie.
- Pióro na ogonie.
- Brak brody.
- Brak podszerstka.
- Włos krótki.
Jamniki długowłose
- Włos jednakowej długości na całym ciele.
- Włosy falujące lub kręcące się na całym ciele.
- Brak chorągwi na ogonie.
- Brak długich włosów na uszach.
- Włos krótki.
- Wyraźny przedziałek na grzbiecie.
- Za długie włosy między palcami.
Wszystkie wymienione wady mogą występować u jamników w mniejszym lub większym stopniu, dlatego ocena psa jest zależna zarówno od ilości błędów jak i stopnia ich natężenia.
BŁĘDY DYSKWALIFIKUJĄCE:
- Przodozgryz, tyłozgryz, zgryz krzyżowy.
- ¬le ustawione kły żuchwy.
- Brak jednego lub więcej kłów, albo jednego lub więcej siekaczy.
- Brak innych przedtrzonowców lub trzonowców, za wyjątkiem: wymienionych jako błędy tzn. 2xP1 ewentualnie 1xP2 (nie uwzględniając M3).
- Skrócona klatka piersiowa, tzn. wyrostek mieczykowaty mostka tak wygięty do wewnątrz, że skraca długość klatki piersiowej.
- Wszelkie wady ogona.
- Bardzo luźna łopatka.
- Koziniec stawów nadgarstkowych.
- Czarny kolor bez podpalania, biały kolor z lub bez podpalania. Inne kolory nie wymienione w pozycjach umaszczenia .
- Charakter bardzo tchórzliwy lub bardzo agresywny.
WRODZONE WADY DYSKWALIFIKUJĄCE:
- wady wzroku i słuchu,
- epilepsja,
- wady serca,
- patella-luxation (zwichnięcie rzepki),
- niedowład jamniczy,
- entropium, ektropium,
- wnętrostwo.
żródło: Związek Kynologiczny w Polsce
Data publikacji obowiązującego standardu: 09.05.2001
https://www.jamnikiniczyje.pl/poradnik2/o-rasia#sigProGalleria43f76b25d8
Kompletne uzębienie psa (M - zęby trzonowe, P - zęby przedtrzonowe, C - kły, I - siekacze)
Zgryz nożycowy (prawidłowy)
Zgryz cęgowy (nieprawidłowy)
Zgryz kulisowy (nieprawidłowy)
Zgryz krzyżowy (nieprawidłowy)
Przodozgryz (nieprawidłowy)
Tyłozgryz (nieprawidłowy)
Fafle: ciasno przylegające, dobrze przykrywają żuchwę.
Oczy: średniej wielkości, owalne, dobrze rozstawione, o przejrzystym, bystrym i przyjacielskim wyrazie, spojrzenie nie może być przenikliwe. Kolor błyszczący ciemnobrązowy, przy wszystkich kolorach sierści psa. Oczy porcelanowe, rybie lub perłowe są dopuszczalne u psów marmurkowych, ale nie pożądane.
Uszy: osadzone wysoko, skierowane nie zbyt mocno do przodu, wystarczająco, lecz nie przesadnie długie, zaokrąglone na końcach. Ruchliwe, ale przednią krawędzią przylegają do boków głowy.
Głowa długa, raczej wąska. Stosunek długości czaszki do długości kufy powinien wynosić przynajmniej 1 do 1, ale pożądana jest nieznacznie dłuższa kufa. Stop słabo zaznaczony, jednak całkowity jego brak jest wadą. Preferowany jest rzymski nos, dobry jest nos prosty, ale nigdy wklęsły, zadarty. Istnieją nieznaczne różnice w budowie głów u jamników o różnych rodzajach włosa. Są to cechy poszczególnych odmian. Głowy u jamników miniaturowych i króliczych nie mogą posiadać cech karłowatości.
Czaszka jest płaska, kość potyliczna ledwo widoczna. Kufa nie może być spiczasta. Powinna być na tyle szeroka, aby w szczęce i w żuchwie mogło swobodnie zmieścić się 6 siekaczy.
Z zapisu we wzorcu wynika, że pożądane jest kompletne uzębienie. Jednak dopuszczalne są następujące braki i wady w uzębieniu, które nie wpływają na obniżenie oceny:
- brak M3 ( te zęby nie są brane pod uwagę, nie liczymy ich)
- brak 1 lub 2 P1
- podwójne P1
Braki, które wpływają na obniżenie oceny:
- brak 1 x P2 (jeżeli są wszystkie pozostałe zęby, za wyjątkiem M3)
Brak jakiegokolwiek innego zęba powoduje dyskwalifikację.
Wymagany jest zgryz nożycowy, zgryz cęgowy wpływa na obniżenie oceny, każdy inny powoduje dyskwalkifikację. Dyskwalifikację powodują również źle ustawione kły, np. wbijające się w podniebienie.
Uwaga! U psów, które ukończyły 4 lata lub starszych może wystąpić zgryz cęgowy na skutek starcia siekaczy. Nie ma to wpływu na przyznanie oceny.
Fafle suche nie mogą być ciężkie i opadające, ich kolor jest odpowiedni do umaszczenia.
Pigmentacja oczu zależna jest od koloru sierści, niemniej im ciemniejsze oko tym lepiej dla oceny psa. Oczy niebieskie dopuszczalne tylko przy umaszczeniu marmurkowym. Również pigmentacja powiek dostosowana jest do umaszczenia.
Entropium i ektropium (u jamników rzadko spotykane) są wadami dyskwalifikującymi.
Uszy prawidłowo osadzone są na linii płaskiej czaszki lub nieco poniżej. Nigdy poniżej linii oka. Ucho jamnika pracuje (reaguje na bodźce zewnętrzne, uzewnętrznia jego nastrój) dlatego nie przylega przez cały czas do głowy. Jednak uszy stale odstające, a także za wysoko lub za nisko osadzone stanowią wady. Wadliwy może być również kształt ucha np. ucho pofałdowane, zwinięte, spiczaste, zbyt okrągłe lub wąskie.
SZYJA: Dostatecznie długa, muskularna, swobodnie i wysoko noszona, skóra podgardla dobrze przylegająca, lekko wypukły kark.
Szyja nie może być zbyt krótka, ani zbyt długa. W obu przypadkach będzie psuła opisywane wcześniej wrażenie ogólne. Skóra powinna być sucha, jednak u prawidłowo zbudowanego jamnika występuje minimalne podgardle.
TUŁÓW:
Linia górna: harmonijnie przechodząca od kłębu do lekko opadającego zadu.
Kłąb: zaznaczony.
Grzbiet: od wysokiego kłębu poprzez kręgi piersiowe prosty lub lekko opadający ku tyłowi. Silnie i dobrze umięśniony.
Lędźwie: silnie umięśnione, dostatecznie długie.
Zad: szeroki, dostatecznie długi, lekko opadający.
Klatka piersiowa: wyraźnie zaznaczona rękojeść mostka, który jest tak daleko wysunięty do przodu, że z obu stron powstają lekkie wgłębienia. Klatka piersiowa widziana z przodu owalna, z góry i z boków pojemna, zapewnia dobry rozwój sercu i płucom. Przy dobrej długości i kątowaniu łopatki i ramienia, przednia kończyna widziana z boku pokrywa najniższy punkt klatki piersiowej.
Linia dolna: lekko podciągnięta.
Kłąb powinien być wyraźnie zaznaczony, przy jego ocenie należy wziąć pod uwagę wiek i płeć jamnika.
Grzbiet długi, prosty lub lekko opadający, stabilny. Grzbiet łękowaty i karpiowaty stanowią wadę, której ocena jest zależna od stopnia nasilenia błędu. Lekka wypukłość w lędźwiach jest dopuszczalna. Zad zbyt mocno opadający powinien mieć wpływ na obniżenie oceny.
Przy ocenie klatki piersiowej wpływ na ocenę mają następujące wady: słabe przedpiersie, skrócony mostek, krótkie ożebrowanie, zbyt płaska lub beczkowato ukształtowana klatka piersiowa. Dyskwalifikację powoduje krótki lub ekstremalnie wygięty ku górze mostek.
Linia brzucha lekko podciągnięta, ale nigdy podkasana. Mocne podkasanie wpływa na obniżenie oceny.
Grzbiet łękowaty (nieprawidłowy)
Grzbiet karpiowaty (nieprawidłowy)
Linia grzbietu załamana za łopatkami (nieprawidłowa)
Wzniesiona linia grzbietu (nieprawidłowa)
Opadający (ścięty) zad (nieprawidłowy)
Skrócony i podwinięty mostek (nieprawidłowy)
OGON: osadzony nie za wysoko, noszony na wysokości linii grzbietu, tak żeby stanowił jej przedłużenie. Koniec ogona (około jednej trzeciej długości) może być nieznacznie zakręcony.
Przy ocenie ogona należy zwrócić większą uwagę na sposób jego osadzenia niż noszenia. Zbyt nisko lub zbyt wysoko osadzony ogon stanowią wadę. Natomiast sposób noszenia jest często wykładnią nastroju psa, noszony wesoło, buńczucznie zadarty lub smętnie opuszczony nie dodaje uroku, ale nie stanowi błędu. Wadą dyskwalifikującą są wszelkie złamania, zrośnięcia i inne deformacje ogona.
Za wysoko osadzony ogon (nieprawidłowy)
Za nisko osadzony ogon (nieprawidłowy)
Zrośnięcia, przełamania kręgów ogonowych (wady dyskwalifikujące)
Zrośnięcia, przełamania kręgów ogonowych (wady dyskwalifikujące)
KOŃCZYNY
KOŃCZYNY PRZEDNIE:
Ogólnie: silnie umięśnione, widziane z przodu suche, prosto stawiane, mocna kość, łapy ustawione do przodu.
Łopatka: plastycznie umięśniona. Długa, ukośnie ustawiona, mocno przylegająca do klatki piersiowej.
Ramię: tej samej długości jak łopatka, ustawione do niej pod kątem prostym, grubokościste i dobrze umięśnione, przylega do żeber, ale swobodnie się porusza.
Łokieć: ani nie odstający, ani nie za mocno przylegający.
Przedramię: krótkie, jednak tak długie, że prześwit wynosi około jednej trzeciej wysokości psa. Możliwie proste.
Nadgarstek: stawy nadgarstkowe są ustawione nieco bliżej siebie niż stawy barkowe.
śródręcze: widziane z boku nie powinno być ani zbyt strome, ani rażąco wysunięte do przodu.
Łapa przednia: palce ciasno przylegające do siebie, dobrze wysklepione, silne, z krótkimi, mocnymi pazurami. Pierwszy palec nie pełni żadnej funkcji, jednak nie powinien być usunięty.
Kończyny przednie powinny być mocne, równoległe, ze zwartą łapą. Wpływ na prawidłową budowę kończyn przednich ma długość i odpowiednie ustawienie łopatki i ramienia. Strome kończyny przednie muszą mieć wpływ na obniżenie oceny. Bardzo luźna łopatka stanowi błąd dyskwalifikujący.
Błędy w budowie dolnej części kończyn przednich będą powodować złe ustawienie łap (na zewnątrz lub do wewnątrz) i powinny wpływać na obniżenie oceny, podobnie jak mocno rozwarte i słabo wysklepione palce. Wadą dyskwalifikującą jest koziniec, czyli ugięcie do przodu w stawach nadgarstkowych.
W oryginale wzorca pierwszy palec zwany jest wedle starej tradycji piątym, jest to jednak niezgodne z nomenklaturą morfologiczną kręgowców, w której palce numerowane są od strony medialnej (środkowej) do lateralnej (bocznej).
Prawidłowa postawa i kątowanie kończyn
Prawidłowa postawa i kątowanie kończyn
Zbieżne łapy (nieprawidłowe)
Zbieżne stawy nadgarstkowe (nieprawidłowe)
Koziniec (nieprawidłowe)
KOŃCZYNY TYLNE:
Ogólnie: mocno umięśnione, w dobrych proporcjach do przednich kończyn. Kolano i staw skokowy głęboko ukątowany, kończyny tylne równoległe, ani za wąsko, ani za szeroko ustawione.
Udo: powinno być dobrej długości i mocno umięśnione.
Staw kolanowy: szeroki i silny, głęboko ukątowany.
Podudzie: krótkie, ustawione pod kątem prostym do kości udowej, dobrze umięśnione.
Staw skokowy: mocny i dobrze ukątowany.
śródstopie: relatywnie długie, przeciwległe do podudzia, ustawione lekko do przodu.
Łapa tylna: cztery ciasno przylegające palce, dobrze wysklepione. Pies stąpa całkowicie oparty na silnych palcach.
Kończyny tylne muszą być dobrze umięśnione, ustawione równolegle i relatywnie szeroko. Widziane z boku głęboko ukątowane, staw skokowy i palce stopy powinny znajdować się po za kością kulszową. Za zdecydowanie wadliwe należy uznać postawę krowią, beczkowatą oraz podsiebne ustawienie kończyn. Wady te powodują obniżenie oceny.
Beczkowate kończyny tylne (nieprawidłowe)
Krowia postawa kończyn tylnych (nieprawidłowe)
RUCH: Porusza się płynnie, energicznie, z rozmachem, daleko i swobodnie wyrzucając kończyny. Podczas ruchu linia grzbietu jest stabilna. Ogon powinien stanowić harmonijne przedłużenie linii grzbietu, w ruchu noszony lekko opuszczony. Akcja przednich i tylnych kończyn równoległa.
Ruch jest jednym z ważniejszych elementów oceny psa. Kończyny prowadzone nierównolegle, odstawiane na zewnątrz lub stawiane do wewnątrz, ruch mało wydajny, ociężały, nieskoordynowany muszą mieć wpływ na przyznawaną ocenę.
Prawidłowy ruch jamnika
Kończyny stawiane szeroko (nieprawidłowe)
Kończyny stawiane wąsko - zbieżnie (nieprawidłowe)
SKÓRA: ciasno przylegająca.
OWŁOSIENIE:
WŁOS KRÓTKI
Sierść:krótka, gęsta, błyszcząca, przylegająca, mocna i twarda, bez łysin.
Ogon: cienki, dokładnie pokryty włosem, ale nie za obficie. Trochę dłuższy, szczeciniasty włos na spodniej stronie ogona nie stanowi wady.
Czasami na górnej części szyi i głowie może wystąpić tzw. ridge, czyli włos ułożony w przeciwnym kierunku tzw. wicherek , nie jest to wadą.
Natomiast istotną wadą wpływającą na przyznaną ocenę są braki owłosienia występujące najczęściej na uszach, spodzie szyi, przedpiersiu i podbrzuszu. Wadą są również skórzaste uszy i braki owłosienia na ogonie.
Umaszczenia:
a) jednokolorowe: rude, rudo-żółte, żółte, kolory czyste lub z czarnym nalotem (przesianiem). Preferowane są czyste, mocno wysycone kolory, rudo-brązowy jest wyżej ceniony niż rudo-żółty i rudy. Należy tu zakwalifikować także kolory ze znaczną przewagą przesiania. Niewielkie białe znaczenia są dopuszczalne w kilku małych plamkach, ale niepożądane. Nos i pazury czarne, brązowe dopuszczalne, ale niepożądane.
b) dwukolorowe: głęboki czarny lub brązowy (czekoladowy) z rdzawo- brązowymi lub żółtymi podpaleniami nad oczami, po obu stronach kufy, na żuchwie, na wewnętrznych krawędziach uszu, na przedpiersiu, na kończynach, przy odbycie i około jednej trzeciej do połowy długości ogona. Nos i pazury u czarnych psów czarne, u czekoladowych brązowe lub czarne. Białe znaczenia nie są pożądane, ale małe plamki nie dyskwalifikują. Za mocno rozlane podpalanie jest niepożądane.
c) marmurkowe (tygrysie, pręgowane): tło jest zawsze ciemniejsze (czarne, rude lub szare). Pożądane są nieregularne szare lub beżowe plamy (niepożądane są duże łaty). Nie może przeważać ani ciemny ani jasny kolor. Jamniki pręgowane na rudym lub żółtym tle mają ciemniejsze pręgi. Nos i pazury jak u jedno- i dwukolorowych.
Z wzorca został usunięty podpunkt „d) inne kolory: wszystkie wcześniej nie wymienione . Każdy kolor nie opisany powyżej powoduje dyskwalifikację. Umaszczenie dzicze u jamników krótkowłosych jest niedopuszczalne. Dopuszczalne są małe białe znaczenia na przedpiersiu, duże białe łaty w innych miejscach powodują dyskwalifikację.
WŁOS SZORSTKI
Sierść: za wyjątkiem kufy, brwi i uszu włos szorstki z podszerstkiem, przylegający na całym ciele. Na kufie wyraźnie zaznaczona broda. Krzaczaste brwi. Na uszach włos krótszy niż na całym ciele, prawie gładki. Ogon dobrze i równomiernie pokryty ciasno przylegającym włosem.
Włos szorstki nie może być strzyżony, natomiast dla polepszenia szaty i ogólnego wizerunku może być trymowany. Strzyżenie ma wpływ na obniżenie oceny.
Niedopuszczalny jest jamnik szorstkowłosy o wyglądzie krótkowłosego, bez brody i brwi.
Umaszczenia: najczęściej od jasno do ciemnodziczego, inne kolory takie same jak u krótkowłosych wymienione w punktach od a. do c.
WŁOS DŁUGI
Sierść: włos prosty, błyszczący z podszerstkiem, przylegający, na szyi i podbrzuszu przedłużony, na uszach zwisający, na kończynach tworzy jednakowej długości pióro, najdłuższy jest na ogonie, gdzie tworzy pełną chorągiew.
Sierść za krótka i jednakowej długości na całym ciele wyklucza ocenę doskonałą. Podobnie zbyt obfity włos, gdy na grzbiecie tworzy się przedziałek, włos pofalowany, szczecinowaty. Jamniki długowłose mogą również być trymowane.
Umaszczenia: takie jak u krótkowłosych wymienione w punktach od a do c.
WIELKOŚĆ I CIĘŻAR:
Jamniki standardowe: obwód klatki piersiowej powyżej 35 cm, górna granica ciężaru ciała ok. 9,0 kg.
Jamniki miniaturowe: obwód klatki piersiowej od 30 do 35 cm, mierzonej w wieku co najmniej 15 miesięcy.
Jamniki królicze: obwód klatki piersiowej do 30 cm, mierzonej w wieku co najmniej 15 miesięcy.
Przed dokonaniem pomiarów należy ocenić kondycję jamnika. W praktyce oznacza to, że powinno się odstąpić od mierzenia i ważenia psów za grubych czy za chudych i zaproponować właścicielowi ponowne przedstawienie psa w odpowiedniej kondycji.
Obwód klatki piersiowej mierzymy w jej najszerszym miejscu. Dopuszczalne jest przekroczenie obwodu do 2 cm. (Tolerancja ta nie dotyczy pomiarów na przeglądach kwalifikacyjnych)
Ciężar jamnika nie powinien przekroczyć 10,0 kg.
WADY: Wszystkie odstępstwa od wcześniej podanych punktów stanowią błąd, którego ocena powinna być zależna od stopnia odchylenia od podanych tu norm.
M3 podczas oceny nie są brane pod uwagę. Brak 2xP1 nie jest błędem. Jako błąd jest oceniany brak 1xP2, kiedy poza M3 nie brakuje żadnych innych zębów. Podobnie za błąd uznawane jest odstępstwo od zgryzu nożycowego np. zgryz cęgowy.
CIĘŻKIE WADY:
- Cherlawe, wysokonożne lub ciągnące tułów po ziemi.
- Inne braki uzębienia niż te wymienione jako wady.
- Oczy porcelanowe u psów o innym umaszczeniu niż marmurkowe.
- Spiczaste i bardzo pofałdowane uszy.
- Tułów zawieszony pomiędzy łopatkami.
- Grzbiet karpiowaty lub łękowaty.
- Słabe lędźwie.
- Silnie przebudowany zad (zad jest wyższy niż kłąb).
- Słaba klatka piersiowa.
- Podciągnięta linia brzucha jak u chartów.
- Słabe kątowanie przednich i tylnych kończyn.
- Wąskie, nieumięśnione kończyny tylne.
- Postawa krowia lub beczkowata.
- Łapy wykręcone do wewnątrz lub za bardzo na zewnątrz.
- Rozstawione palce.
- Poruszające się ociężale, nieporadnie, kaczym chodem.
BŁĘDY OWŁOSIENIA:
Jamniki krótkowłose
- Włos za cienki, za rzadki, nieowłosione miejsca za uszami (uszy skórzaste) i inne łysiny.
- Włos za gruby i za długi.
- Szczotka na ogonie.
- Ogon nieowłosiony na całej długości lub miejscami.
Jamniki szorstkowłose
- Włos miękki, bez względu na to, czy jest on krótki, czy długi.
- Długi i zmierzwiony, na całym ciele rosnący w różnych kierunkach.
- Lokowany, falujący.
- Miękki włos na głowie.
- Pióro na ogonie.
- Brak brody.
- Brak podszerstka.
- Włos krótki.
Jamniki długowłose
- Włos jednakowej długości na całym ciele.
- Włosy falujące lub kręcące się na całym ciele.
- Brak chorągwi na ogonie.
- Brak długich włosów na uszach.
- Włos krótki.
- Wyraźny przedziałek na grzbiecie.
- Za długie włosy między palcami.
Wszystkie wymienione wady mogą występować u jamników w mniejszym lub większym stopniu, dlatego ocena psa jest zależna zarówno od ilości błędów jak i stopnia ich natężenia.
BŁĘDY DYSKWALIFIKUJĄCE:
- Przodozgryz, tyłozgryz, zgryz krzyżowy.
- ¬le ustawione kły żuchwy.
- Brak jednego lub więcej kłów, albo jednego lub więcej siekaczy.
- Brak innych przedtrzonowców lub trzonowców, za wyjątkiem: wymienionych jako błędy tzn. 2xP1 ewentualnie 1xP2 (nie uwzględniając M3).
- Skrócona klatka piersiowa, tzn. wyrostek mieczykowaty mostka tak wygięty do wewnątrz, że skraca długość klatki piersiowej.
- Wszelkie wady ogona.
- Bardzo luźna łopatka.
- Koziniec stawów nadgarstkowych.
- Czarny kolor bez podpalania, biały kolor z lub bez podpalania. Inne kolory nie wymienione w pozycjach umaszczenia .
- Charakter bardzo tchórzliwy lub bardzo agresywny.
WRODZONE WADY DYSKWALIFIKUJĄCE:
- wady wzroku i słuchu,
- epilepsja,
- wady serca,
- patella-luxation (zwichnięcie rzepki),
- niedowład jamniczy,
- entropium, ektropium,
- wnętrostwo